| Organik asitler, karbon iskeletine dayalı yapıları olan asitlerdir. Bütürik, formik, fumarik, propiyonik, asetik, sorbik, malik ve sitrik asitler ve tuzları en önemli organik asitler arasındadır. Hayvansal ve bitkisel organizmalarda doğada saf olarak bulundukları gibi, doğal yollardan da elde edilirler. Hayvan vücudunda kullanılır ve metabolize olursa, karbondioksit ve suya okside olmaktadırlar. Bu özelliğe sahip olduğundan, günümüzde organik asitler karma yem ve hayvan beslenmesi alanında vazgeçilmez bir koruyucu ve verimi artıran katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Özellikle yasaklanan antibiyotiklerin yerine hayvan beslenmesinde bir alternatif olarak daha fazla değer kazanmıştır.
Organik Asitlerin Kullanım Amaçları Nelerdir?
Organik asitlerin başlıca kullanım alanları şunlardır:- Yem ve hammaddelerinde mikotoksin üremesine engel olma
- Hayvanları mikotoksikasyona karşı koruma
- Yemlerin ve hammaddelerin depolanma süresinin artırılması
- Silajlarda aerobik bozulmanın önlenmesi
- Silajlarda aerobik stabilitesinin artırılması
- Hayvanların sindirim sisteminde antibakteriyel etki yaratılması
- Hayvanlarda büyümenin uyarılması
Yem ve Yem Hammaddelerinde Mikotoksin Üremesine Engel Olmak
Mikotoksin ruminant, tek mideli ve kanatlıların beslenmesinde çok önemlidir. Bunlar hayvanların verimlerinde düşüşlere, sağlık sorunlarına, hatta ölümlere neden olurlar. Araştırmalara göre her sene üretilmiş olan bitkisel kaynaklı yemlerin %25 oranı mikotoksinlerle kontamine olmaktadır. Kanatlı hayvanların mikotoksinlere karşı hassas olması nedeniyle sıkça mikotoksikasyon ortaya çıkmaktadır. Ruminant, kanatlı ve tek mideli hayvanların yemlerine ilave edilen organik asitler en başta küf olmak üzere, yemlerin içinde mikotoksin gelişmesini önlemekte hem hayvanların hem de onları tüketen insanların zarar görmesine engel olmaktadır.
Yem ve Yem Hammaddelerinin Depolanma Süresinin Uzatılması
Tüm yem hammaddeleri çeşitli mantar, bakteri ve mayalara karşı doğal şekilde kontamine durumdadır. Uygun ortamı bulduklarında hızlı bir şekilde çoğalır, hayvanların verimlerini düşürür ve sağlık sorunlarının yaşanmasını sağlar. Yemlerin içine organik asitlerin ilave edilmesi hem ekonomik kayıpları önler hem de sağlık sorunlarının önüne geçer. Bu sayede yemlerin depolanma süresi de uzar.
Silajlarda Aerobik Bozulmanın Önlenmesi
Organik asit silaj yapımında çok eski dönemlerden itibaren kullanılmaktadır. İçerisine ilave edildikleri bitkilerin pH değerini hızla yükselten organik asitler, fermantasyonu sınırlandırır ve silajlarda ısınmayı ve proteinler gibi besin maddelerinin kaybını önler. Antibakteriyal etkileriyle küf, maya ve mikroorganizma gelişimini önlemekte ve silajların aerobik stabilitesini artırmaktadır. Bu sayede yemleme için kullanılan silajların daha uzun süre dayanmasını sağlarlar. Silajların yem ve enerji kapasitesini de artırırlar.
Hayvanların Sindirim Sistemindeki Antibakteriyel Etkisi
Bakterilerin hücre zarından geçen organik asitler, hücre içinin pH değerini değiştirerek, bakterilerin amino asit ve enerji metabolizmasını etkiler. Bakterilerin DNA yapılarını parçalar ve etkisiz hale getirir. Hayvan beslenmesinde sindirim sisteminde antibakteriyel etkileriyle sağlık sorunlarına ve ekonomik kayıplara engel olurlar.
Hayvanların Büyümesini Uyarmak
Hayvanların sindirim sisteminde mikrobiyal florayı değiştiren organik asitler, besinlerin sindirimini kolaylaştırır. Bununla hayvanların performansları artar. Yemleri ve hammaddeleri koruyan etkisinin yanında, hayvanların büyümesini uyarması organik asitleri çok önemli bir konuma getirmektedir.
Organik Asitlerin Hayvan Performansı Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Ruminantların Performansı Üzerinde Olan Etkileri
Rumende metan gazı üretimini azaltan fumarik asit, ruminantlarda olan enerji kaybını oldukça azaltır. Ruminantların çok tükettiği selülozun parçalanabilirliğini artırarak selüloz sindirimini kolaylaştırır. Enerji gereksiniminin çoğunu rumende açığa çıkmış yağ asitlerinden sağlayan ruminantlar için, propiyonik asidin glukojenik yapısı önemlidir. Propiyonik asit yüksek süt verimi olan inekleri ketozise karşı korur. Organik asitler ruminantların yem ve silaj tüketimini artırarak süt verimini ve canlı ağırlığını artırır. Sütteki yağ ve protein değerlerini de yükseltirler.
Tek Mideli Hayvanlar Üzerindeki Etkileri
Sütten henüz kesilmiş olan tek mideli hayvanların midesindeki düşük hidroklorik asit konsantrasyonu nedeniyle yetersiz pepsinojen aktivitesiyle proteinlerden yararlanma oranı düşük olur. Organik asitler yemlere katıldığında, enzim aktivitesini hızlandırır ve protein sindirimini artırır.
Kanatlıların Performansı Üzerindeki Etkileri
Kanatlılarda mide sıvısını asitleştiren organik asitler, bunun devamında etkili olur. pH değerinin dördün altına inmesiyle yemlerle mideye giden mikroorganizmaları elimine eder. Organik asitler pH düzeylerini sağlar ve enzim aktivitesini geliştirir. Asitliği yükselterek hayvanların iştahını artırır ve kanatlıların yemden faydalanma oranını yükseltir.
Ekstra Bilgiler
Organik asitler sadece hayvan beslenmesinde değil, aynı zamanda gıda endüstrisinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Gıdaların raf ömrünü uzatmak, lezzetini artırmak ve mikrobiyal bozulmayı önlemek için organik asitler sıklıkla tercih edilir. Ayrıca, organik tarımda da bitki hastalıklarına karşı doğal bir koruyucu olarak kullanılırlar. Bu çok yönlü kullanım alanları, organik asitlerin önemini ve değerini daha da artırmaktadır.
|
Aliye
25 Temmuz 2024 PerşembeOrganik asitlerin hayvan beslenmesindeki bu önemli etkileri, günümüzde neden antibiyotiklerin yerine daha fazla tercih edildiklerini açıkça gösteriyor. Sizce organik asitlerin bu kadar geniş bir kullanım alanına sahip olması, gelecekte hayvan sağlığı ve verimliliği açısından ne gibi değişikliklere yol açabilir? Ayrıca, mikotoksinlerle mücadelede bu kadar etkili olduklarına göre, yem maliyetlerini de düşürme potansiyelleri var mı?
Cevap yazAdmin
25 Temmuz 2024 PerşembeAliye Hanım,
Organik asitlerin hayvan beslenmesinde antibiyotiklerin yerine daha fazla tercih edilmesi, gerçekten de hayvan sağlığı ve verimliliği açısından önemli değişikliklere yol açabilir. İlk olarak, organik asitlerin kullanımı, antibiyotik direncinin azalmasına katkıda bulunabilir. Bu da hem hayvanlar hem de insanlar için daha sağlıklı bir gelecek anlamına gelir.
Ayrıca, organik asitlerin mikotoksinlerle mücadelede etkili olması, yemlerin güvenliğini artırarak hayvanların bağışıklık sistemini destekler. Bu durum, hastalıkların azalmasına ve hayvanların daha sağlıklı bir şekilde büyümesine neden olabilir. Yem maliyetleri açısından bakıldığında, mikotoksinlerle mücadelede daha az kayıp yaşanması, uzun vadede yem maliyetlerinin düşmesine katkı sağlayabilir.
Sonuç olarak, organik asitlerin kullanımı, hayvan sağlığı, verimlilik ve yem maliyetleri üzerinde olumlu etkiler yaratma potansiyeline sahiptir. Bu alanın gelecekte daha da gelişeceğini ve yaygınlaşacağını düşünüyorum.