Kalsiyum hidroksit, beyaz toz ya da renksiz kristal şeklinde olan bir maddedir. Kimyasal formülü Ca (OH)2'dir. Kalsiyum oksitin yani sönmemiş kirecin suyla karıştırılmasından elde edilir. Sönmemiş kirecin söndürülmesine hidratasyon denir. Sönmemiş kireç üzerine bir miktar su ilave edildiğinde kireç parçası köpürür ve yavaş yavaş çatırdayarak dağılır. Bu sırada sıcaklık yükselmesi ve de buharlaşma gözlenir. Sonuçta sönmüş kireç adı verilen kalsiyum hidroksit meydana çıkar. Bu maddenin bir diğer adı da hidratik kireçtir.
512 dereceye kadar ısıtılması durumunda bozunarak su ve kalsiyum oksite dönüşür.
Kalsiyum Hidroksit Kullanım Alanları
Kalsiyum hidroksit birçok alanda kullanılmaktadır.
Yer altı sularını temizlenmesi amacıyla su arıtma tesisleri içinde ve şehir hatlarındaki asidik suyun içerisinde bulunduğu borulara zarar vermesini önlemek için pH'ı seviyesini yükseltmek amacı ile kullanılır. Kâğıt üretimi amacıyla sanayi tesislerinde de bol miktar da kullanılır. Odunun kâğıt hamuruna dönüştürülme sürecinin (Kraft prosesi) bir bileşendir.
Kalsiyum hidroksit çok farklı amaçlarla farklı alanlar da kullanılır. Bu tercihlerin başlıca nedenlerinden biri de kalsiyum hidroksitin oldukça ucuz bir madde olmasıdır. İnşaat sektörün de kullanılan beton ve harç malzemelerinden, petrol arıtım endüstrisinde, zirai ilaçlarda toprağı sıfırlamada ve ayrıca tüy dökücü kremlerde ham madde olarak kullanılmaktadır.
Kalsiyum hidroksit gıda sektöründe de kullanılmaktadır. Alkolsüz içeceklerin ve suyun hazırlanma aşamasında, şeker sanayisinde şekerin şeker kamışından ayrıştırılması içi, meyve sularını kuvvetlendirme amacıyla ve bebek sütünün kalsiyumunu artırmak için kullanılır. Giyim sektöründe ağartıcılarda ve deri tabaklama sanayisinde çokça kullanılır. Diş hekimlerinin tedavi materyallerinden biridir. Akvaryum düzenlemelerinde salyangoz, alg ve mercan gibi canlıların hayatta kalmasını sağlayarak biyolojik denge oluşturmada da kullanılır.
Kalsiyum Hidroksit Güvenlik Uyarıları
Kalsiyum hidroksit bileşiminde insan sağlığına tehdit oluşturacak bazı maddeler bulunur. Bu nedenler dikkat edilmesi gereken riskler şunlardır
- Solunum yollarında tahrişe neden olur, kuru öksürük ve nefes darlığı gibi sıkıntılar meydana gelir.
- Gözler içinde tehlikeli bir madde olup körlüğe kadar varan sağlık sorunlarına neden olabilir.
- Yutulması halinde mideyi tahriş ederek, şiddetli ağrılara ve kusmaya yol açabilir.
- Uzun süre cilde temas etmesi durumunda cildi yıpratabilir hatta ciddi cilt yanıklarına sebep olabilir.
- Yüksek miktarda solunması durumunda iç kanama meydana getirebilir.
- Uzun vadede yüksek tansiyon sebebi olabilir.
Kalsiyum hidroksit iyi şekilde havalandırılan, serin ve kuru bir mekânda ağzı sıkıca kapatılan kaplar içinde saklanmalıdır. Solunum yolu hastalıkları ve cilt rahatsızlıklarına sebep olan bu madde kullanılmadan önce gerekli tüm önlemler alınmalıdır.
Kimyasal olarak aktif metaller ve oksitleyiciler şiddetli bir reaksiyon oluşmasını önlemek amacıyla kalsiyum hidroksitten uzakta muhafaza edilmelidir.
