{ "title": "Organik Asitler", "image": "https://www.asit.gen.tr/images/organik-asitler.gif", "date": "20.01.2024 19:00:12", "author": "Selen Karadeniz", "article": [ { "article": "
Organik asitler, karbon iskeletine dayalı yapıları olan asitlerdir. Bütürik, formik, fumarik, probiyonik, setik, sorbik, malik, sitrik asitler ve tuzları en önemli organik asitler arasındadır. Hayvansal ve bitkisel organizmalarda doğada saf olarak bulundukları gibi, doğal yollardan da elde edilirler. Hayvan vücudunda kullanılır ve metabolize olursa, karbondioksit ve suya okside olmaktadırlar. Bu özelliğe sahip olduğundan, günümüzde organik asitler karma yem ve hayvan beslenmesi alanında vazgeçilmez bir koruyucu ve verimi arttıran katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Özellikle yasaklanan antibiyotiklerin yerine hayvan beslenmesinde bir alternatif olarak daha fazla değer kazanmıştır.

Organik asitlerin kullanım amaçları nelerdir?

Organik asitlerin başlıca kullanım alanları yem ve hammaddelerinde mikotoksin üremesine engel olma, bununla hayvanları mikotoksikasyona karşı koruma, yemlerin ve hammaddelerin depolanma süresinin arttırılması, silajlarda aeorobik bozulmanın önlenmesi, silajlarda aerobik stabilitesinin arttırılması, hayvanların sindirim sisteminde antibakteriyel etki yaratılması ve hayvanlarda büyümenin uyarılmasını içermektedir.

Yem ve yem hammaddelerinde mikotoksin üremesine engel olmak

Mikotoksin ruminant, tek mideli ve kanatlıların beslenmesinde çok önemlidir. Bunlar hayvanların verimlerinde düşüşlere, sağlık sorunlarına, hatta ölümlere neden olurlar. Araştırmalara göre her sene üretilmiş olan bitkisel kaynaklı yemlerin %25 oranı mikotoksinlerle kontamine olmaktadır. Kanatlı hayvanların mikotoksinlere karşı hassas olması nedeniyle sıkça mikotoksikasyon ortaya çıkmaktadır. Ruminant kanatlı ve tek mideli hayvanların yemlerine ilave edilen organik asitler en başta küf olmak üzere, yemlerin içinde mikotoksin gelişmesini önlemekte hem hayvanların hem de onları tüketen insanların zarar görmesine engel olmaktadır.

Yem ve yem hammaddelerinin depolanma süresinin uzatılması

Tüm yem hammaddeleri çeşitli mantar, bakteri ve mayalara karşı doğal şekilde kontamine durumdadır. Uygun ortamı bulduklarında hızlı bir şekilde çoğalır, hayvanların verimlerini düşürür ve sağlık sorunlarının yaşanmasını sağlar. Yemlerin içine organik asitlerin ilave edilmesi hem ekonomik kayıpları önler hem de sağlık sorunlarının önüne geçer. Bu sayede yemlerin depolanma süresi de uzar.

Silajlarda aerobik bozulmanın önlenmesi

Organik asit silaj yapımında çok eski dönemlerden itibaren kullanılmaktadır. İçerisine ilave edildikleri bitkilerin pH değerini hızla yükselten organik asitler, fermantasyonu sınırlandırır ve silajlarda ısınmayı ve proteinler gibi besin maddelerinin kaybını önler. Antibakteriyal etkileriyle küf, maya ve mikroorganizma gelişimini önlemekte ve silajların aerobik stabilitesini arttırmaktadır. Bu sayede yemleme için kullanılan silajların daha uzun süre dayanmasını sağlarlar. Silajların yem ve enerji kapasitesini de arttırırlar.

Hayvanların sindirim sistemindeki antibakteriyel etkisi

Bakterilerin hücre zarından geçen organik asitler, hücre içinin pH değerini değiştirerek, bakterilerin amino asit ve enerji metabolizmasını etkiler. Bakterilerin DNA yapılarını parçalar ve etkisiz hale getirir. Hayvan beslenmesinde sindirim sisteminde antibakteriyel etkileriyle sağlık sorunlarına ve ekonomik kayıplara engel olurlar.

Hayvanların büyümesini uyarmak

Hayvanların sindirim sisteminde mikrobiyal florayı değiştiren organik asitler, besinlerin sindirimini kolaylaştırır. Bununla hayvanların performansları artar. Yemleri ve hammaddeleri koruyan etkisinin yanında, hayvanların büyümesini uyarması organik asitleri çok önemli bir konuma getirmektedir.

Organik asitlerin hayvan performansı üzerindeki etkileri nelerdir?

Ruminantların performansı üzerinde olan etkileri. Rumende metan gazı üretimini azaltan fumarik asit, ruminantlarda olan enerji kaybını oldukça azaltır. Ruminantların çok tükettiği selülozun parçalanabilirliğini arttırarak selüloz sindirimini kolaylaştırır. Enerji gereksiniminin çoğunu rumende açığa çıkmış yağ asitlerinden sağlayan ruminantlar için, probiyonik asidin glukojenik yapısı önemlidir. Propiyonik asit yüksek süt verimi olan inekleri ketozise karşı korur. Organik asitler ruminantların yem ve silaj tüketimini arttırarak süt verimini ve canlı ağırlığını arttırır. Sütteki yağ ve protein değerlerini de yükseltirler.

Tek mideli hayvanlar üzerindeki etkileri: Sütten henüz kesilmiş olan tek mideli hayvanların midesindeki düşük hidroklorik asit konsantrasyonu nedeniyle yetersiz pepsinojen aktivitesiyle proteinlerden yararlanma oranı düşük olur. Organik asitler yemlere katıldığında, enzim aktivitesini hızlandırır ve protein sindirimini arttırır.

Kanatlıların performansı üzerindeki etkileri: Kanatlılarda mide sıvısını asitleştiren organik asitler, bunun devamında etkili olur. PH değerinin dördün altına inmesiyle yemlerle mideye giden mikroorganizmaları elimine eder. Organik asitler pH düzeylerini sağlar ve enzim aktivitesini geliştirir. Asitliği yükselterek hayvanların iştahını arttırır ve kanatlıların yemden faydalanma oranını yükseltir.
" } ] }