Asetil salisilik asit, diğer adıyla bildiğimiz aspirin ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak kullanılan bir ilaçtır. CgH8O4 kimyasal formülüyle gösterilir. Reçetesiz olarak kullanıma sunulan beyaz hap, her türlü hafif ağrıda ve kan seyreltici olarak kullanılır. Asetik salisilik asit, keçi sakalı bitkisinin çiçeklerinde, her tür söğüt ağacı özünde, keklik üzümü yağıda doğal şekilde bulunmaktadır. Bu asidin asetil türevi yani kimyasal formülüne asetil kökü getirilene aspirin denmektedir. İlk olarak 1853 senesinde Carl Gerhardt tarafından üretilmiştir. Tıbbi açıdan faydaları 1899 senesinde Heinrich Dresser tarafından açığa çıkarılmıştır.
Asetil salisilik asit (Aspirin) nerelerde kullanılır?
Ağrı kesici ve ateş düşürücü şeklinde kullanımı yaygındır
Damarlardaki pıhtılaşmayı önlemek için kullanılır. Damar sertliği, frengi, yaralanma, ezilme gibi damar duvarı arızalarında, siroz, kalp yetmezliği, varis gibi kan akımının yavaşladığı hallerde, siroz, gebelik, habis tümörler, yetersiz oksijen, iltihabi rahatsızlıklar gibi kan muhteviyatının değişmesi gereken hallerde aspirin kullanılır.
Romatizmal rahatsızlıklarda kullanılabilir. Ancak bu yan etkileri nedeniyle her zaman tercih edilmeyebilir.
Asetil salisilik asit (Aspirin) yan etkileri nelerdir?
Midede kanama etkisine, akciğerlerde hava yollarının daralmasına sebep olabilir. Kişinin aspirine alerjisi olabilir. Kanın pıhtılaşma süresini yükseltir ve kanamalara sebep olabilir. Beyindeki bazı bölgeleri uyardığında bulantı ve kusma etkisi gösterebilir. Kullanılan bazı ilaçların yan etkisini arttırabilir. Aspirin kan pıhtılaşmasını sağlayan trombositlerin azaldığı hallerde, mide ve on iki parmak ülserlerinde, karaciğer ve böbrek yetmezliğinde, iç kulak arızalarında ve astım rahatsızlığında kullanılmamalıdır.
Asetil salisilik asit (Aspirin) zehirlenmesi nasıl belirti verir?
Baş dönmesi, bulantı ve kusma
Aşırı soluk alıp verme
Kramplar
Kulaklarda uğultu, görme ve işitme bozukluğu
Şaşkınlık ve dağınıklık hali
Bu şekilde zehirlenme belirtileri görüldüğünde ya da daha ileri aşamada yüksek ateş, titreme, ter boşalması, ilerlemiş nefes darlığının olması, vücutta sıvı azalması ve koma hali olduğunda hiç vakit kaybetmeden doktora gidilmelidir. Tedavi sırasında teneffüs edilen gaz karışımının içine %5-10 oranında karbondioksit katılmaktadır. İdrar söktürücü ilaçların yanı sıra, toplardamar yoluyla sodyum bikarbonat verilmektedir. Çırpınma hali varsa, haloperidol, piperidon gibi ilaçlar verilir.